علوم و معارف قرآن

شهر جواب ـ در بعضى از روايات آمده كه كافران مكه، به پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و مسلمانان نفرين مى‏‌كردند و تقاضاى مرگ او را داشتند به گمان اين كه اگر آن حضرت از دنيا برود، دعوتش نيز برچيده مى‏‌شود! این آيه نازل شد و به آنها پاسخ داد. شبيه همين معنى در آيه «أَمْ يَقُولُونَ شاعِرٌ نَتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ» (2) نیز آمده است كه آن‌ها مى‏‌گويند محمد شاعرى است كه انتظار مرگش را مى‏‌كشيم!

شهر جواب ـ هر موضوعی، را نمی‌توان با هر روش دلخواهی تجزیه و تحلیل کرد. باید بین آن روش و آن موضوع، تناسب نسبی وجود داشته باشد تا تحلیل و بررسی، واقع‌بینانه و کارآمد بوده و نتیجه‌ای منطقی به دنبال داشته باشد.

شهر جواب ـ این روایت از نظر سند مرفوع است بنابراین از نظر سند، ضعیف محسوب می‌شود، اما از نظر متن ـ به فرض صحت نقل ـ از مقداد بن اسود کندی جریانی را نقل می‌کند که گفته: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در کنار خانه خدا در حال راز و نیاز و دعا بود و در دعایش از خداوند سبحان می‌خواهد که او را یاری دهد و پشتیبانی نماید و نامش را بلند گرداند.

شهر جواب ـ در سوره تغابن، آیه 16 خدای متعال می فرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطيعُوا وَ أَنْفِقُوا خَيْراً لِأَنْفُسِکُمْ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»
یعنی: پس تا توانید از خدا پروا کنید و ( دعوت‌ها و اوامر او را) بشنوید و اطاعت نمایید و (از جان و مالتان) انفاق کنید که برای خودتان به‌تر است و کسانی که از بخل نفسشان مصون گردند آن‌ها همان رستگاران هستند.

شهر جواب ـ معجم المفهرس در واقع واژه‌ياب كلمات قرآنی است.به عنوان مثال، اگر كلمه‌ای در نظرتان باشد و دلتان خواسته باشد كه بفهيد آيا آن كلمه در قرآن مجيد آمده است با خير؟ يا به فكر جستجوی موضوعي در قرآن کریم افتاده باشید؟ يا خواستيد بفهميد كه فلان كلمه در چه سوره‌ای قرار دارد؟ همگی این‌ها با معجم المفهرس پیدا کردن آن‌ها به راحتی، امکان‌پذیر است.

شهر جواب ـ اين سوره هم مى‌‍‏تواند در مكه نازل شده باشد و هم در مدينه، و آن چه از بعضى از روايات وارده در سبب نزول آن ظاهر است اين است كه در مكه نازل شده.

شهر جواب ـ درباره اين نكته كه چگونه می‌توان از راه عقل وحي را اثبات كرد و امكان تحقق آن را عقلاً باور داشت،‌ بزرگان اهل حكمت، معرفت و كلام مباحث گسترده‌ای را مطرح كرده‌اند

شهر جواب ـ در ادیان ابراهیمی یهود و مسحیت، ازدواج موقت دیده نمی‌شود. البته نکاح متعه از جمله ازدواج‌هایی است که در زمان جاهلیت و پیش از آمدن دین اسلام نیز مرسوم بوده است. دین اسلام بر بسیاری از رسم‌ها و مقررات جاهلیت خط بطلان کشید؛ ولی برخی از آن‌ها را با گذاشتن ضوابط و مقرراتی اصلاح و تأیید کرد. نکاح متعه هم از رسم‌های اصلاح و ترمیم شده است و در همان زمان‌ها با همین لفظ متعه شناخته می‌شد و آیه هم طبق محاورات عرفی آن زمان نازل گردید.

شهر جواب ـ تمام مثل‌های قرآن بر اساس حکمت هستند که هیچ ایرادی به آن‌ها نیست و آنچه ما در ظاهر برداشت می‌کنیم به خاطر عدم دقت و توجه نداشتن به واقع است که حال در مورد تک تک آنها بحث می کنیم تا متوجه شوید.

شهر جواب ـ در اينجا سؤالى پيش مى‌آيد و آن اين كه در آيه فوق مسأله نماز قصر، مشروط به ترس از خطر دشمن شده است، در حالى كه در مباحث فقهى مى خوانيم نماز قصر يک حكم عمومى است و تفاوتى در آن ميان سفرهاى خوفناک يا امن و امان نیست، روايات متعددى كه از طرق شيعه و اهل تسنن در زمينه نماز قصر وارد شده است نيز اين عموميت را تأييد مى‌كند.