علوم و معارف قرآن

شهر جواب ـ درباره علم امامام و محدوده آن روایات فراوانی وجود دارد که حاکی از فراگیر بودن علم ایشان در امور دنیوی و اخروی است. در حدیثی از امام باقر میخوانیم: به خدا سوگند کسی که چیزی را بداند و چیزی را نداند او عالم (به معنای واقعی اش) نیست (بلکه عالم واقعی کسی است که همه چیز را بداند)

شهر جواب ـ برای این تکرارها علل مختلفی بیان شده، از جمله: یکی از علل این کار نفس فراموشکار آدمی است! خیلی از آدمها این طوری هستند که وقتی گرفتار طوفان حوادث می شوند با خلوص نیت، خدا را یاد می کنند و از او کمک می خواهند، اما همین که به لطف الهی از آن مشکلات رهایی یافتند و به ساحل نجات رسیدند،، آن لطف و بارقه را فراموش می کنند و به اشتباهات و خطاهای پیشین خود باز می گردند:

شهر جواب ـ در روایت صحیح السند چنین آمده است:عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ تَرَكَ الْجُمُعَةَ ثَلَاثَ جُمَعٍ مُتَوَالِيَةً طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قَلْبِهِ (1)امام باقر (علیه السلام) فرمود: کسی که سه جمعه پی در پی [بدون عذر] نماز جمعه را ترک کند، خداوند بر قلبش مُهر می زند.(2)چنین روایاتی ناظر به زمان حضور امام و برپایی نماز جمعه توسط ایشان است، و شامل دوره غیبت [یعنی زمان ما] نمی شود. نماز جمعه و نماز عید از شؤون حکومت اسلامی امام معصوم است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت، اقامه آن واجب می شود.

شهر جواب ـ نام وقایعی که در کتاب خدا گاه به تکرار آمده، علاوه بر این که دارای اهمیت بسیاری بوده و به جنبه های عبرت آموزی آن توجه شده ،به طور حتم در تکرار آن حکمت هایی نهفته است.در کتاب خدا به این آیه بر می خوریم " لَقَدْ كانَ في‏ قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْباب..."همانا در حكايت آنان براى صاحبان عقل عبرت كامل خواهد بود.

شهر جواب ـ امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «ثوابي كه پس ازمرگ به انسان مي‎رسد سه چيز است؛ 1. صدقه جاريه... 2. راه و رسم صحيحي كه شخص در حال حيات بدان عمل مي‎كرد و به گونه‎اي بوده كه الگو براي ديگران مي‎شد 3. فرزندي شايسته كه براي او طلب مغفرت كند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.»در جاي ديگر مي‎فرمايد: «همان گونه که زندگان با هدايا، شاد مي‎شوند اهل قبور و برزخيان نيز با ترحم و استغفار كه نسبت به آنان مي‎شود؛ شاد مي‎گردند.

شهر جواب ـ به باور «ابن عباس» و «ابن زيد» منظور از «دو سوى روز» در آيه شريفه زمان نماز صبح و مغرب، و منظور از «پاسى از شب»، وقت نماز «عشاء» است؛ و واژه «زلف» به مفهوم «آغازين ساعات» شب مى‏باشد. و قرآن به دو دليل، از نماز ظهر و عصر سخن به ميان نمى‏آورد؛ نخست آنكه اين دو نماز بدان دليل كه نمازهاى روز هستند، روشن و اشكار بوده و نياز به بيان ندارند، و اين شيوه سخن مانند آن است كه قرآن بگويد: نماز را در دو سوى روز، به همراه آن دو نمازى كه در روز خوانده مى‏شود به پا دار. ديگر آنكه اين دو نماز در ضمن يكى از طرف روز - كه طرف عصر باشد - بيان شده است؛ چرا كه زمان نماز ظهر و عصر پس از گذشتن نيمروز است كه به طرف آخر روز نزديكتر مى‏باشد؛ و قرآن در اين مورد مى ‏فرمايد: نماز را از زوال آفتاب تا نهايت تاريكى شب بر پا دار اقم الصّلوة لدلوك الشمس الى غسق الليل...

شهر جواب ـ هدف اصلی از نزول قرآن هدایت و راهنمایی انسانها به سوی سعادت و کمال است و هر آن چه در این راستا لازم بوده بیان شده است. لذا انتظارمان از قرآن نباید به عنوان کتابی علمی باشد، بلکه قرآن کریم حاوی ارزشها و معیارهایی برای هدایت انسان به سوی کمال و سعادت است که مباحث علمی نیز در راستای همین هدف مشاهده می شود.

شهر جواب ـ آنها مى‏ خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند ولى خدا جز اين نمى‏ خواهد كه نور خود را كامل كند، هر چند كافران ناخشنود باشند. او كسى است كه رسولش را با هدايت و آيين حق فرستاد، تا آن را بر همه آيين‏ ها غالب گرداند، هر چند مشركان كراهت داشته باشند!